In 1937 richtte Edmond Fouss het Musée gaumais in Virton op in de overgebleven vleugel van het klooster Récollets, dat in de 18e eeuw was gesticht. Zijn doel was om het erfgoed en de tradities van de Gaume te bewaren in het licht van de omwentelingen sinds de industriële revolutie.

Dankzij zijn dynamiek en invloed is het museum in de loop der jaren geëvolueerd en gegroeid.

 

In 1968 werd de bolvormige klokkentoren gebouwd, in overeenstemming met de typische architectuur van de Gaumekerken, en werd de Jacquemart geïnstalleerd, die nog steeds elke dag de uren slaat. Deze roodkoperen en vergulde automaat, een van de weinige in Wallonië, werd gemaakt naar het evenbeeld van een Recollet-monnik, “frère Jacques”, als herinnering aan de oorspronkelijke functie van de site.

In 1990 werd een nieuwe vleugel aan de straatkant gebouwd: “het nieuwe museum” of “de moderne vleugel”. Het is verbonden met de oude vleugel door een glazen verbindingsgalerij en toont de volledige diversiteit van de collecties van het museum.

In 2021, na uitgebreide renovatiewerkzaamheden, werd de linkerkant van het oude gebouw ingehuldigd als de galerie du Récollet. Sindsdien wordt het gebruikt voor tijdelijke tentoonstellingen en andere evenementen, zoals de herfstlezingenreeks.

​

Maar het Musée gaumais, dat gewijd is aan de gehele Gaume, beperkt zich niet tot Virton. In de loop der jaren zijn er verschillende musea bijgekomen, waaronder het lapidair museum van Montauban (Buzenol, Etalle), het museum van het plattelandsleven en de school van vroegerin Montquintin (Rouvroy) en de Merovingische ruimte van Saint-Léger. Dankzij deze "antennes" wordt het regionale erfgoed rechtstreeks gepromoot op de plekken waar het werd ontdekt of gecreëerd.